Defineci arkadaşlara uzun zamandır yuvarlak oymalardan (sunu çanağı) bahsetmedim aklımdayken yazayım ölür kalırız araştırmalarımız bizimle beraber gitmesin
ben konuyu tane tane anlatmaya çalışacağım aklıma gelmeyen olursa konu edit yapar yazarım. şimdi bilinenler ve az bilinenlerden başlayalım aşağı doğru yeni edindiğimiz bilgileri sıralarız.1- Yuvarlak oymaya su doldurulur nereden taşar toprağa düşerse yön o taraftır. Bunu neden yaparız çünkü eski insanlar bu oymalara şifalı su doldurup ölüye sunum yaparlardı, bu su dolup taştığında mezara akar şekilde kayaya akıntı verilirdi, dikkat ederseniz bazı oymalara bağlı kanal vardır şifalı su kanaldan akar tabi bizde kanalı takip ederiz.
2- Yuvarlak oyma yanında 2. küçük yuvarlak varsa yön küçük olan taraftır büyüğün arkasına geçilip küçüğe doğru bakılır.
3- Oyma sayısı kanal üzerinde 2 ve daha fazlaysa buna çoklu oyma’da diyebiliriz bu durumda ayrı duran oyma yön verir birde kaya bitimine en yakın oyma iyidir. yani ana kayanın en kenarında kalan oyma tarafını mutlaka dikkate alın.
4- Büyük oyma yanında kaç adet küçük oyma varsa küçük sayısı kadar mezar der, çok fazla uzak olmamak kaydıyla yakın çevre araştırılabilir. Bu bazen medeniyet kültür ve geleneklerine göre değişiklik gösterebilir.
5- Oyma işareti aslında yuvarlak değildir içine el 3 parmağınızı sokup yanları sıvazlarsanız bunun gerçekten yuvarlak olmadığını anlar, bir tarafa doğru bombey yapar şekilde tasarlandığını fark edersiniz. bu tür tasarımlarda yan bombeyler her zaman iyidir bize yön vermektedir. yani çemberin ne tarafı çıkıntılı duruyorsa o tarafa gidilir.
6- Yuvarlak içerisinde; yan duvar diye tabir ettiğimiz alanda küçük oyma varsa bu küçüğün baktığı tarafa gidilir, bu yan duvardaki küçük oymayı görmeniz için karşısına geçmeniz gereklidir bu durumda mezar arkanızda kalır. yada mezarın üzerine çıkmış durumda yandaki deliği görüyor olabiliriz.
7- Yuvarlak oymalar kayada dikey şekilde yapılmış ise bu göz olarak algılanabilir; baktığı yere bakarak mezar yeri tespit edilebilir, bu bazen devam etmeniz gerektiğini’de anlatabilir önde patika yol varsa devam edin ileride yol üzerinde mezar der. bu genelde insan boyundan yüksek dik kayalar için geçerlidir önde düz toprak yürüme alanı varsa bu teori işleme alınmalıdır.
8- Ana kayaya yapılmış tek büyük oymalar 1 olanı anlatabilir, çevrede 1 olan ne varsa dikkate alın, tek ağaç, tek tepe, tek dikili taş örnektir tek olana gidin çevresini kontrol edin. bu en çok güneşin hem doğarken hem batarken vurduğu tepeleri gösterir, buradaki mezar genelde farklı özelliklere sahip kişilere (soylu kişilere) yapılır. bu tür mezarlar çok derindir, 14 kişi 14 gün çalışmayınca sonuç alamaz.
9- Kayada bolca yuvarlak görürseniz burasının mezarlık alanı (nekropol) olduğunu anlarız, çok fazla uzak olmamak kaydıyla bölge karantinaya alınmalıdır. çevre kayaları inceler yine oyma olanlar varsa alanın mezar bölgesi olduğu kesinlik kazanmış olur.
10- Yuvarlak oymaya bağlı kanal varsa bu kesin yön vermektedir, kanal istikametine gidilerek mezara ulaşılabilir, bu bazen kayanın bittiği nokta, bazende kanal ölçülüp 1.cm si 1 adım (70 cm) gidilerek mezar yerine gelinir. bu örneği alttaki 2. resimde görebilirsiniz.
11- Yuvarlak oymanın bulunduğu kaya tıraşlanmış ise kayanın tıraşlanmış olan yüzeyi elle sıvazlanmalıdır, gözle anlayamayacağımız şekilde engemeler verilerek şifrelenmiş olabilir, kayanın yüzeyi elle okşanırken nerede çukurluk var o tarafa gidilir, biz buna saklanmış şifreler deriz.
12- Yuvarlak oyma tam simetrik olarak yapılmış derinliği enine göre fazla ise bu kuyu işaretidir yakınlarda kuyu olduğunu söyler; bu işaret önünde eski yaya yolu olur, yuvarlak yol üzerindedir devam ettiğinizde kuyuya varacağınızı söyler.
13- Bir kayada çoklu oyma varsa bu bazen haritadır, mezarların zemine nasıl dizildiğinin haritasıdır, oymaların duruşu mezarların dizilişini vermektedir, bazı arkeolojik kazılarda tecrübesi edinilmiş oyma şeklidir. bu her zaman aynı olmayıp bazen bu bölgenin mezarlık alanı olduğunu anlatabilir.
14- Oyma derinliği mezar derinliğini verir her zaman olmasa’da örnek verelim; oyma 4 cm ise bu mezarın 2,8 metre derinliğinde olduğunu söyler. 5 cm ise mezarın 3 buçuk metrede olduğunu söyler. bu genelde hafif tepesi yığma’da görülmüş tecrübe edinilmiş sistemdir.
15- Bazı oymalar birbirini takip eder şekilde tasarlanmıştır, 1. 2. ve 3. yuvarlak olarak birbirini takip ederek son oymaya varılır, son oyma’da mezarın olduğu yeri vermektedir. bu en çok hakim tepeden aşağı tepeye sallanma aşamasında karşılaşılan sistemdir. üst tepede büyük oyma, aşağı yamaçta 2. oyma biraz daha aşağı düze inmeden su altında kalmayacak şekilde hafif yukarı alanda 3. oyma ve mezarı bulunabilir. bu oymaların her biri akıntı verir vaziyettedir.
16- Yuvarlak oymalar modeline göre çözüm farklılığı gösterebilir, büyük,orta, küçük, murç şeklinde bir çok modelleri vardır, her yuvarlakta aynı mantık yürütülmeye bilir büyük modeller uzak mesafeden bahsettiği görülürken küçük modeller yakın mesafeyi vermektedir. Murç şeklinde tasarlanmış çoklu oymalar aile mezarı yada mezarlık alanı olduğunu anlatabilir. Bu tür aile mezarı olan yerler genelde tılsımlı olur, Yuvarlak oyma yanında karışık kanal, istavroz, yılan, balık ve haç varsa buranın tılsımlı olduğunu anlamış oluruz. Şu gerçektir her yuvarlak oyma işaretinde olmasa’da bazılarında tılsım vardır. her oymanın mezarı benzer şekilde tasarım içermez, bazıları oda bazıları, kaya, bazıları normal toprağa defin edilerek gömülmüştür. her mezar olmasa’da bazı mezarlar boşluk tespit eden dedektörler ile bulunabilir.
Coğrafi Keşif; Oyma işaretini buldunuz ve bildiğiniz tüm yöntemleri uygulayıp sonuç alamadıysanız, çevreye iyi bakın coğrafi yapının neresine mezar yapılır bunu anlamalısınız, sel ve su altında kalacak alanlar değil hafif yüksek olan belirgin tepeler dağın bitiş yaptığı çıkıntılar, (burun) yaşlı ağaç çevreleri özellikle yağmur yağdığında suyun yol bulup aktığı alan değil suyu hemen yanlara salacak özelliğe sahip yerlere mezar yapılır. coğrafi keşif mantığı define yeri tespitinde önemli rol üstlenir, dediğimiz gibi coğrafi keşfi iyi yapan kimseler hiç işaret görmeden bile define ve mezar yerleri tespit edebilir.
Bilmeniz Gerekenler; Defineciliğe ilginiz varsa yaptığınız çalışmadan sonuç alabilirsiniz, ilginiz yokta zengin olmak için definecilik yapıyorsanız işaretleri çözmeniz zor olur, mesela definecilik yapan fakat gerek ölü gömme geleneği, yaşam şekilleri, ölçü birimleri, uzunluk ölçüsü vs. hiç bilgisi olmayan arkadaşların define peşinde koştuğunu görmekteyiz, işaret çözmeye başlamadan önce ben bu işte yetenekli miyim, beklentim nedir diye kendinize sormalısınız, oysaki definecilik ayrı bir yetenek gerektirir, buna paralel olarak arazi ve masa başından uygulamalı eğitim programlarıyla kendisini geliştirmelidir, bu şekilde devam ederse gömü yeri tespit edebilir aksi durumda vasat defineciler kategorisinde kalır, ömrü hikayeler dinlemek, anlatmak ve boşa kürek sallamakla geçer :)… Başka konuda görüşmek ümidiyle esen kalın.
Resimli Örnekler.
