Zemin altı oda mezar giriş yönleri genelde doğu tarafına bakar. Aslında tam doğu değildir hafif güneye sapma vardır, güney doğu ve güney en çok görünendir. Güney batıda vardır. Bu nerede ikamet ettiğine göre değişir.
Bu yönler neden tercih edilmiştir onuda yazalım. Hz İsa Kudüsü gösterdiği için Hristiyan dünyasında Kudüs çok önemlidir. Hatta Bizans Kudüs'ü almak için önemli savaşlar vermiş yanlış hatırlamıyorsam yüzlerce yıl elinde tutmuştur.
O zaman ne yapacağız İzmirde ikamet ediyorsan tam doğu değilde hafif güney doğu, Malatya civarı güneye, Muşta ikamet ediyorsan güney batıya gelecek şekilde giriş yönleri tahmin edilebilir.
Bizim kıble gibi düşünün, İzmirdeki adam mekkede kabeyi bulmak için tam doğu değil hafif güneye kaydımı kıbleyi bulur. Buda yine güney doğu arasına denk gelir. Fakat Vandaki adam kıbleyi bulmak için tam güney yapmalıdır. Mesela Yemende ikamet eden biri ise kıbleyi bulmak için tam kuzey yapmalıdır.
Kısacası nerede ikamet ederseniz edin giriş yönleri için kudüsün tercih edildiğini unutmayın.
Kaya mezarlarda kesin yön tercihi yoktur bu daha çok kayanın yapısı nasıl uygun ise ona göre hazırlanır. Uygun olduğu sürece yine yön Kudüs olarak tercih edilir. bu diğer tüm mezarlar için geçerlidir. Şunu unutmayın. M.Ö. lidya ve frigya tümülüsleri bu yazdıklarımla alakalı değildir. Benim yazdıklarım Hz. İsa'dan sonraki yapılan mezarlardır.
Üst resim ne anlatmaya çalıştığıma örnektir. Umarım bu çalışmamı beğenirsiniz.
Kaya Mezar Giriş Yönleri
Bu güne kadar açılan kaya mezarlarından edindiğimiz tecrübelere göre belli bir yön kaygısının olmadığı tespit ettik. Mezarların, ana kayanın zorunlu olarak görünen taraflarına oyuldukları anlaşılmaktadır. Bazı kaya mezarlar tek yönlü görünür yapı sebebiyle mezarlar açılırken zorunlu olarak kayanın düzgün olan taraf dikkate alınmış ve mezarıda bu yöne açılmıştır. Söz konusu kaya mezarların yönlerine baktığımızda bu yönlerin Dağ silsilesinin karışık yapısı ile örtüşecek şekilde birçok yönler ihtiva ettiği görülür.
Jeolojik oluşumların sebep olduğu topoğrafik zorlamanın dışında, kaya bloğu birkaç yönlü olmasına rağmen, özellikle belli bir yönün tercih edilmiş. Doğu-güneydoğu yönlerinin daha çok tercih edildiği görülmüştür. Bu yönü takiben, kuzey ve güney yönleri 5’er örnekle, güney-güneybatı ve güney-güneydoğu yönleri ise 4’er örnekle temsil edilir. Doğu yön 3 kaya mezarında, batı -kuzeybatı ve kuzey-kuzeybatı yönleri ise 2 ayrı kaya mezarında tercih edilen yönler olmuştur. Batı -güneybatı , batı , kuzeybatı ve kuzey-kuzeydoğu yönleri yalnızca 1’er kaya mezarında kullanılmıştır.
Ayrıca, dört taraf da kaya mezarı açmaya elverişli olmasına rağmen özellikle bir yönünün bilerek tercih edildiğini gördük. Bazı kaya mezarlarında görüldüğü gibi doğu-güneydoğu, güneydoğu, kuzey ve güney yönlerinin tercih edilmesinde akarsu, yol ve uygun manzara gibi etkenlerin önemli rol oynadığını düşünüyoruz. Örneğin bazı kaya mezarları, açılışın kaya blokunun her yönü kaya mezar açmaya elverişli iken, bir su kaynağına yön verildiği anlaşılmaktadır. Bazı kaya mezarların hemen önünde halen akmakta olan bir dereye doğru baktığı görülmektedir. Bu durumda, kaya mezarların elverdiği ölçüde akarsu, yol ve uygun manzaraya yöneltildiğini gördük.
Cephe Düzenlemesi ve Tipoloji
Anlatmaya çalıştığımız kaya mezarları cephelerindeki en belirgin özelliklerine göre 4 tipolojide değerlendirmek mümkündür;
Tapınak cepheli olanlar
Tonoz cepheli olanlar
Yalın cepheli olanlar
Kabartmal /Süslemeli cepheliler